Meibomian gland dysfunction/ ต่อมน้ำตาทำงานผิดปกติ
MGD: Meibomian gland dysfunction
ต่อมน้ำตาทำงานผิดปกติ
คือ ภาวะที่ทำให้ส่วนประกอบของน้ำตาที่ผลิตจากต่อมมัยโบเบียนผิดไป เมื่อน้ำตาชั้นไขมันผิดปกติ จึงไม่สามารถป้องกันการระเหยของน้ำตาชั้นอื่นๆ เกิดการไม่คงตัวของผิวของน้ำตา จึงเกิดอาการของตาแห้งระคายเคือง อักเสบ และนำมาซึ่งโรคตาต่างๆโดยเฉพาะ เปลือกตาอักเสบ
ปัจจัยเสี่ยง
- ใช้คอนแทคเลนส์
- ใช้เครื่องสำอางบริเวณเปลือกตา
- มีโรคทางตา เช่น เปลือกตาอักเสบเรื้อรัง, ตาติดเชื้อ Demodex ,ตาแห้ง, ภาวะไม่มีม่านตา และโรคริดสีดวงตา
- อายุที่มากขึ้น วัยหมดประจำเดือน
- ขาดฮอร์โมน Androgen
- โรคภูมิแพ้
- ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด เช่น แอนติฮิสตามีน, ฮอร์โมนที่รักษาวัยทอง
- รวมถึงปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม เช่น อุณหภูมิ ความชื้น ความสดชื่นของอากาศ การทำงานที่ใช้คอมพิวเตอร์นานๆ เป็นต้น
คนส่วนใหญ่มักคิดว่าไม่มีอาการ แต่ การคันตา แสบตา ตาแดง คล้ายมีผงหรือมีอะไรอยู่ในตา ตาไม่สู้แสง ตาพร่ามัว เจ็บตา ใช้สายตาได้ไม่ทนนั่นคืออาการบ่งชี้ ว่ามีปัญหาของต่อมน้ำตา
การรักษา
- การรักษาสุขลักษณะของเปลือกตา (lid hygiene) ประกอบด้วย การทำความสะอาดเปลือกตาและ ประคบอุ่นนอกเปลือกตา (Eyelids Treatment)
- ใช้น้ำตาเทียมที่มีส่วนของไขมัน ที่มีความหนืดสูง เพื่อเพิ่มความคงตัวของฟิลม์น้ำตา ทำให้น้ำตาอยู่ได้นานขึ้น
- ยาปฏิชีวนะ เนื่องจากภาวะ MGD มักจะมีการติดเชื้อ bacteria ซึ่งอาจเป็นยาหยอดตาหรือขี้ผึ้งป้าย ตลอดจนยารับประทาน
- ยาต้านการอักเสบประเภท steroid และ cyclosporine ซึ่งไม่ใช่ยาหลัก อาจให้เป็นครั้งคราวในช่วงเวลาสั้น ๆ
- กรดไขมัน Omega 3 มีรายงานว่าช่วยให้น้ำตาคงตัวดีขึ้น
- การรักษาอื่นๆ ที่มีรายงานว่าได้ผลอยู่บ้างได้แก่ autologous serum, การอุดท่อน้ำตา การผ่าตัดโดยใช้เยื่อรก ตลอดจนทางแก้ไข เปลือกตาที่ผิดปกติ เช่น ภาวะ entropion, ectropion เป็นต้น
และต้องหลีกเลี่ยงการเขียนตาหรือใช้เครื่องสำอางบริเวณเปลือกตา หากจำเป็นต้องใช้ ควรระมัดระวังอย่าให้ใกล้ดวงตา และควรทำความสะอาดเปลือกตาให้สะอาดหมดจดทุกครั้งหลังใช้เครื่องสำอาง
