โรงพยาบาลธนบุรี

เปลี่ยนข้อเข่า ด้วยหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัด

ผู้เขียน

รพ.ธนบุรี

ข้อเข่าเสื่อม เพราะว่าข้อเข่าสึกจากการใช้งาน เสื่อมจากอายุ ทำให้เกิดความเจ็บปวดรวมถึงเข่าโก่งผิดรูป จนต้องรักษาด้วยการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม การผ่าตัดนี้จะเป็นการผ่าตัดที่มาช่วยรักษาผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมระยะท้ายๆ ที่ผู้ป่วยมีอาการปวดเข่ามาก เข่าโก่งงอผิดรูป เดินได้ลำบาก เพื่อให้ผู้ป่วยได้กลับมาเดินได้ดีขึ้น หายปวด แล้วก็คุณภาพชีวิตดีขึ้น

 

 

โดยทั่วไปเกิดจากการใช้งานสะสมที่ผ่านๆมา โรคนี้จะเป็นโรคในคนสูงอายุ เกิดจากความเสื่อมของข้อจากการใช้งานจากอายุ หรือในบางรายเกิดจากมีการเกิดอุบัติเหตุมาก่อน หรือน้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้น เพศหญิงก็เป็นปัจจัยเสี่ยงอย่างหนึ่ง ซึ่งทั้งหมดทั้งมวลรวมกันแล้วก็จะทำให้เกิดข้อเข่าเสื่อมเพิ่มขึ้นไปเรื่อยๆ

 

ข้อเข่าที่เป็นปกติ ผิวกระดูกอ่อนจะเรียบ แล้วก็ลื่น เวลาเคลื่อนไหวก็จะเรียบลื่น ส่วนข้อเข่าที่เสื่อมเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จะมีแผลขรุขระขึ้นมานิดหน่อย พอโรคดำเนินต่อไปเรื่อยๆ ข้อเข่าก็จะเสื่อมมากขึ้น ตัวกระดูกผิวข้อก็จะสึกหายไปจนหมดเกิดเป็นหลุม เป็นบ่อ เป็นแผลในข้อเข่า
ถ้าอาการยังไม่เยอะ อาการก็มักจะเริ่มจากอาการปวดเล็กน้อย เวลาที่มีการใช้งาน เช่น จังหวะที่เรามีการลุกหรือว่าเดินขึ้น-ลงบันได ผู้ป่วยอาจจะเริ่มมีอาการเสียวๆ ขัดๆ ที่ข้อเข่าเวลาขึ้น-ลงบันได หรือว่าจังหวะนั่งนานๆ แล้วลุก ก็จะมีอาการเจ็บได้ พออาการเป็นมากขึ้น อาการปวดก็จะเป็นถี่ขึ้น บ่อยขึ้น แล้วก็รุนแรงขึ้น

 

ข้อเข่าพอเสื่อมถึงระยะที่กระดูกอ่อนหายไปจนหมดแล้ว การรักษามักจะจบลงด้วยการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม ทีนี้ในการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม วิธีการก็คือ ศัลยแพทย์จะนำผิวกระดูกอ่อนบริเวณที่สึกนำออกไปทั้งหมด เพื่อใส่เป็นผิวข้อเทียมเข้าไปทดแทน ผิวข้อเทียมก็จะมีความเรียบความลื่น ทำให้ผู้ป่วยงอเหยียดได้ไม่มีการสะดุด

 

ในปัจจุบันนี้ มีเทคโนโลยีที่ก้าวหน้ามากขึ้น มีการใช้หุ่นยนต์เข้ามาช่วยในการผ่าตัด หุ่นยนต์ก็จะช่วยเพิ่มความแม่นยำ ลดความคลาดเคลื่อนจากการผ่าตัด ทำให้องศาการคลาดเคลื่อนอาจจะอยู่ในระดับที่ไม่ถึง 1 องศา หรือว่าคาดเคลื่อนไม่เกิน 1 มิลลิเมตรเท่านั้น
ลักษณะของหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัดนั้น เป็นเครื่องหุ่นยนต์พร้อมทั้งแขนของหุ่นยนต์ จะมีแขนที่ถือใบเลื่อยไว้ แล้วศัลยแพทย์จะเป็นคนควบคุมหุ่นยนต์อีกที ควบคุมแขนของหุ่นยนต์ เพื่อไปตัด ตกแต่งผิวกระดูกของผู้ป่วย ซึ่งจะมีความแม่นยำสูงมาก ทั้งหมดนี้จะต้องมีการวางแผนตั้งแต่ก่อนผ่าตัดเพื่อให้หุ่นยนต์ทำการตัดตกแต่งกระดูกได้ตรงตามแผนที่วางไว้

 

ข้อดีอีกอย่างของหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัดคือ สามารถวางแผนก่อนผ่าตัดได้ดีขึ้นกว่าเดิม โดยปกติ ถ้าเป็นการผ่าตัดแบบเดิม ศัลยแพทย์ก็จะวางแผนการผ่าตัดจากภาพเอกซเรย์ของผู้ป่วย เป็นภาพ 2 มิติ แต่พอเป็นหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัด จะมีการทำ CT Scan ออกมาก่อน ซึ่งภาพที่ได้ก็จะเอาไปประมวลผลเป็นโมเดล 3 มิติอยู่ในคอมพิวเตอร์ เราจะเห็นข้อเข่าผู้ป่วยเป็นรูปโมเดล 3 มิติขึ้นมาก่อน เพื่อวางแผนการผ่าตัดว่าจะตัดกระดูกบริเวณไหน จะเอาข้อเทียมวางไว้ตำแหน่งไหนของผู้ป่วย จะปรับองศา ปรับมุมข้อเข่าแค่ไหน หรือว่าตัดกระดูกหนากี่มิลลิเมตร รวมถึงเราจะใช้ขนาดของข้อเทียมขนาดเท่าไหร่ ที่จะเหมาะพอดีกับกระดูกผู้ป่วย สามารถเลือกได้พอดีตั้งแต่ก่อนผ่าตัด ซึ่งทั้งหมดนี้ทำให้การผ่าตัดราบรื่นขึ้น การฟื้นตัวหลังผ่าตัดคนไข้ก็จะดีขึ้นด้วย เพราะว่าพอหุ่นยนต์ผ่าตัดได้แม่นยำแล้ว การผ่าตัดเราเปิดแผลเล็กลงได้ ความแม่นยำของหุ่นยนต์ทำให้ไม่จำเป็นต้องไปแหวกกล้ามเนื้อ แหวกเนื้อเยื่อของผู้ป่วยเยอะเหมือนเดิม การบาดเจ็บจากการผ่าตัดน้อยลง จะปวดน้อยลง เสียเลือดน้อยลง มีการฟื้นตัวหลังผ่าตัดที่ดีขึ้นด้วย

 

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม ศูนย์กระดูกและข้อ โทร. 1645 กด 1 ต่อ 7470 ,7471 ,7472

รับชมคลิป

ผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าตอนที่ 1/2 https://www.youtube.com/watch?v=GRIUEq645d0&t=7s 

ผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าตอนที่ 2/2 https://www.youtube.com/watch?v=ZB1hnLlx8t4

พ้นทรมาน ปวดเข่านาน 4 ปี ผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าด้วยหุ่นยนต์   https://www.youtube.com/watch?v=WEXCmT9Tsio